دانش فنی تولید مایه تلقیح میکروارگانیسم های حل کننده فسفر (کود میکروبی فسفاته)

   فسفر بعد از ازت مهمترين عنصر اصلي مورد نياز گياهان و ميكروارگانيسم ها بوده و مهم ترين نقش آن در فرآيند توليد و انتقال انرژي است. اين عنصر در خاك به دو شكل معدني و آلي يافت مي شود كه شكل معدني آن به صورت 200 كاني مختلف، شامل تركيبات كلسيم، آهن، آلومينيم و فلوئور بوده در حاليكه شكل آلي آن به صورت تركيبات فيتين، فسفوليپيدها و اسيدهاي نوكلئيك است. تامين فسفر مورد نياز گياهان از دو طريق استفاده از كودهاي شيميايي و بيولوژيك امكان پذير است. حدود 80 تا 90 درصد فسفر موجود در كودهاي شيميايي بعد از ورود به خاك نامحلول شده بطوريكه در خاك هاي آهكي به تركيبات نامحلول كلسيم و منيزيم و در خاك هاي اسيدي به فسفات آهن و آلومينيم تبديل شده و از دسترس گياهان خارج مي شود. لذا استفاده از ميكروارگانيسم هايي بنام حل كننده هاي فسفات (Phosphate Solubilizing Microorganism) براي تبديل شكل نامحلول فسفر به شكل محلول مفید می باشد. اين ريزجانداران شامل باكتري ها، قارچ ها، اكتينومیست ها و مخمرها هستند كه تركيبات مختلف فسفر را با ترشح اسیدهای معدنی ، آلی و تولید آنزیم فسفاتاز حل كرده و فسفر موجود در آن ها را آزاد مي نمايند. از این ریزجانداران برای تولید كود بيولوژيك فسفاتي استفاده می شود.  
   از مهمترين باکتری های حل کننده فسفات می توان به جنس های: Bacillus,Pseudomonas,Enterobacter و در ميان قارچ ها به Aspergillus  و Penicillium  اشاره كرد. دو نوع كود بيولوژيك فسفاته كه به بازار جهاني عرضه شده فسفوباكترين و Provide  مي باشد. فسفوباكترين از Bacillus megaterium var. phosphaticum و پرووايد از Penicillium bilaji بدست مي آيد.

   محققین موسسه تحقیقات خاک و آب در طول چند سال تحقیق موفق به جداسازی این باکتری ها و انجام آزمون های آزمایشگاهی، گلخانه ای و مزرعه ای گردیدند و دانش فنی تولید آنرا به بخش خصوصی منقل نمودند. در حال حاضر این کود به دو صورت پودری و گرانوله تولید می شود.  

  از مزایای این کود می توان به عدم آلودگی محیط زیست، کاهش واردات کود شیمیایی فسفاته، قابل استفاده در انواع خاک ها و گیاهان مختلف را نام برد.