دشت سیستان به مساحت 203 هزار هکتار قابل کشت در بخش سفلای حوضه آبریز هیرمند قرار دارد. مساحت حوضه آبریز هیرمند 150000 کیلومترمربع است که 18200 کیلومتر آن که تشکیل دهنده دلتای رودخانه هیرمند است در ایران قرار دارد.
مهمترین منبع تأمین آب در این حوضه رودخانه هیرمند به طول 1050 کیلومتر است که از نظر آبدهی بسیار متغیر و 84 درصد آن مربوط به ماه های بهمن تا اردیبهشت ماه است.
به علت واقع شدن در بخش انتهایی حوضه دشت سیستان به آب هیرمند و چاه نیمه ها که آب این رودخانه برای کشاورزی، حفظ محیط زیست و شرب در آن ذخیره می شود، وابستگی شدید دارد. این در حالتی است که در صد سال گذشته با احداث سدهای مخزنی و انحرافی متعدد توسط افغانستان و خشکسالی ها مساحت دریاچه هامون، حجم آب در چاه نیمه ها و سطح زمین های کشاورزی به شدت کم شده است. این پدیده ها منجر به چالش های زیر در منطقه شده است:
محدودیت منابع آب و نابهنگام بودن آوردهاي سطحي رودخانه هيرمند و عدم انطباق با نيازهاي آبي گياهان ترکیب کشت منطقه، سبب چالش جدی در امکان برنامه ريزي طرح هاي توسعه کشاورزي در منطقه و کاهش عملکرد این محصولات شده است.
* وقوع خشکسالی در سال های اخیر
* ضعف در بنیه حاصلخیزی خاک، فقر شدید کربن آلی خاک و عناصرغذایی برای تولید پایدار
* راندمان ضعیف آبیاری (بویژه راندمان کاربرد آب)
* عدم دسترسی مناسب کشاورز به آب (در زمان مورد نیاز، مواجه بودن با تنش خشکی و انتهای مرحله رشد) و عدم الگوی کشت مناسب
* عدم یکنواختی و استمرار در توزیع آب در شبکه های موجود آبیاری (به دلیل بار رسوبی زیاد آوردهای رودخانه، نبود. تقویم مناسب و روشن توزیع آب آبیاری و طولانی بودن اجباری دور آبیاری به دلیل نوسانات ورودی رودخانه ها از کشور افغانستان)
* عدم دسترسی یا مصرف نامناسب نهاده ها و بذر و یا تطابق نداشتن زمان مصرف کود با نیاز گیاه به علت در دسترس نبودن آب
* بالا بودن ریسک تولیدات کشاورزی ناشی از حوادث غیرمترقبه نظیر طوفان، ریزگردها و وزش باد شدید و تخلیه سریع رطوبت خاک بویژه در مراحل حساس رشدی و عدم دسترسی راحت و سریع کشاورز و رطوبت مورد نیاز مزرعه
* پایین بودن دانش کشاورزی، بالا بودن سن کشاورزان منطقه، شکاف بین نسل جدید و قدیم از نظر تسلط بر دانش بومی. گذشتگان، عدم انتقال دانش بومی به نسل جدید به دلیل وقوع خشکسالی و فاصله چندین ساله توقف کشاورزی در منطقه
* ساختمان نامناسب خاک، نفوذ پذیری کم خاک، تبخیر زیاد، بالا بودن سطح ایستابی در شرایط ترسالی، وجود لایه محدود کننده در عمق 2 تا 5 متری
* تلفات آب و ایجاد تنش غرقابی ناشی از نوع آبیاری و کیفیت نامناسب خاک در مزارع در مراحل مختلف آبیاری
* عدم تناسب آب و زمین در بهره برداری فعلی و لزوم برنامه ریزی و اجرای طرح بر مبنای قابلیت استفاده و تناسب آب و اراضی
* پراکندگی مزارع و افزایش هزینه تولید و مدیریت نهاده ها و آبیاری و مشکلات حمل و فروش محصولات
بر این مبنا به سفارش معاونت امور آب و خاک در قرارداد خدمات مشاوره ای به شماره 5528/98/604 مورخ 1397/10/26 با عنوان "انجام مطالعات خاکشناسی تکمیلی و تناسب اراضی، مدیریت آبشویی، اصلاح اراضی و ارتقاء حاصلخیزی خاک و انجام تجزیه های شیمیایی و فیزیکی نمونه های خاک و آب مورد نیاز طرح 46000 هکتاری دشت سیستان" مطالعات و پژوهش های زیر از فروردین ماه 1398 در جریان است: