اهمیت و ضرورت طرح
استفاده از روش مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه به عنوان ابزاری کارآمد در افزایش بهره وری اقتصادی از باغات کشور، افزایش کارایی مصرف کودها، عناصرغذایی و بهبود وضعیت حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از روش های مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه شرایطی را فراهم می آورد که با استفاده از توان خاک و منطقه بیشترین بهره وری از نهاده ها برای دستیابی به عملکردهای اقتصادی به دست آید.
با توجه به توان خوب اقلیم نقاط مختلف کشور برای تولید زیتون و جایگاه این محصول در بین دیگر محصولات باغی، استفاده از روش های مختلف کوددهی بسته به شرایط اقلیمی، نوع رقم، سن باغات، ویژگی ها و نوع خاک و شرایط اقتصادی باغدار برای دستیابی به عملکرد مطلوب، ضرورت ایجاب می کند که بانک اطلاعاتی وضعیت تغذیه ای و حاصلخیزی باغات زیتون، وضعیت رشد و عملکردی تحت شرایط مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه تهیه شود. همچنین، با اجرای این تحقیق در سطح کلان ملی و تحت مدیریت واحد تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه در زمان یکسان، شرایط مساعدی برای واسنجی یافته های قبلی فراهم خواهد آمد.
اهداف طرح
• افزایش عملکرد و بهبود پایداری تولید عملکرد باغات زیتون در استان های مختلف کشور با به کارگیری روش های مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه؛
• بهبود وضعیت تغذیه ای باغات زیتون کشور با استفاده از روش های مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه؛
• ارزیابی و تعیین تناسب اراضی باغات زیتون در استان های مختلف کشور؛
• تعیین اعداد مرجع عناصر غذایی برگ باغات زیتون برای عملکردهای مطلوب؛
• افزایش درآمد و بهبود معیشت کشاورزان.
محورهای پژوهشی طرح
طرح ملی مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه باغات زیتون به سفارش معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی (دفتر زیتون) طی قرارداد شماره 411/243 تاریخ 1399/01/27 در 254 پایلوت به مساحت بیش از 900 هکتار از باغات زیتون در 22 منطقه از 20 استان کشور، به مدت 3 سال در حال اجرا است. هدف کلی این طرح، افزایش عملکرد و کیفیت میوه باغات زیتون در نتیجه به کارگیری روش های مختلف مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه می باشد و انتظار بر آن است بروندادهای این طرح به تدوین یک برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه ای برای باغات زیتون و نیز سامانه خبره توصیه کودی مناسب منتهی شود. برای تحقق اهداف این طرح تعداد هفت پروژه به عناوین زیر تعریف شده است:
1) ارزیابی تناسب اراضی باغ های زیتون در سطح کشور
2) شناسایی وضعیت تغذیه ای باغات زیتون کشور
3) بررسی ارتباط ویژگی های خاک با کودپذیری درختان در باغات زیتون
4) تعیین اعداد مرجع عناصرغذایی برگ باغات زیتون برای عملکردهای مطلوب
5) اثر مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه بروی تولید اقتصادی زیتون در شرایط اقلیمی مختلف کشور
6) اثر مصرف کودهای زیستی در بهبود وضعیت تغذیه ای و عملکرد باغات زیتون کشور
7) تعریف و توسعه نرم افزار (اپلیکیشن) مدیریت تغذیه ای باغات زیتون
وضعیت پیشرفت طرح
تاکنون گام نخست طرح شامل: تهیه اطلاعات هواشناسی، انتخاب باغ ها، نمونه برداری آب استفاده شده برای آبیاری، نمونه برداری و اندازه گیری ویژگی خاک از اعماق 30-0 و60-30 سانتی متری به همراه نمونه برداری و تجزیه برگ باغ های پایلوت انجام شد. گام دوم در برگیرنده انجام تیمارهای کودی مصرف خاکی و محلول پاشی، نمونه برداری از برگ بعد از به کارگیری تیمارها به منظور تعیین وضعیت عنصری برگ و پاسخ گیاه در باغ های پایلوت بوده که هم اکنون در بیشتر استان های محل اجرای طرح در حال اجراست.